SIKÇA SORULAN SORULAR

SORU 1- Posta yoluyla gelen vergiden muaf eşya ile vergiye tabi ancak ticari mahiyette bulunmayan eşya ithalatında sözlü beyan formu mu Déclaration en Douane mı kullanılmalıdır?

Bilindiği üzere, Gümrük Yönetmeliğinin 114 üncü maddesinin birinci fıkrasında, yazılı beyanın, yönetmeliğin 20 no.lu ekinde bir örneği yer alan gümrük beyannamesi ile yapılacağı, ayrıca, ilgili gümrük rejimi uyarınca beyanın yapıldığı Elçilik Mektubu, Kurye Mektubu, TIR Karnesi, ATA Karnesi, Kumanya Listesi, Déclaration en Douane gibi belgelerin gümrük beyannamesi olarak kabul edileceği,

583 üncü maddesinde ise posta yolu ile gelen ve ticari nitelikte olmayan hediyelik, numunelik, zat ve aile ihtiyaçlarını karşılayan ve benzeri eşya için, Déclaration en Douane’ların gümrükçe beyanname olarak kabul edileceği, hükme bağlanmıştır.

Bu çerçevede, yukarıda yer alan hükümlerden de anlaşılacağı üzere ticari nitelikte olmayan hediyelik, numunelik, zat ve aile ihtiyaçlarını karşılayan ve Déclaration en Douane eşliğinde gelen posta gönderileri için Déclaration en Douanelar gümrük beyannamesi hükmünde olduğundan, başka bir beyanname aranmadan bu belgelere göre işlem yapılacağı tabiidir.

Bunun yanında, ticari nitelikte bulunmayan söz konusu eşyanın Déclaration en Douane olmaksızın gelmesi halinde sözlü beyan formunun doldurulması gerekmektedir. Ayrıca, sözlü beyan formunun hangi hallerde kullanılacağı Gümrük Yönetmeliğinin 164 ila 166 ncı maddelerinde belirtilmiştir.

Diğer taraftan, 2001/5 sayılı genelgemizde de belirtildiği üzere, posta yoluyla gelen eşyanın ticari mahiyette olması durumunda serbest dolaşıma giriş rejimi hükümleri gereğince gümrük beyannamesi ile serbest dolaşıma girişine izin verilmesi icap etmektedir.

SORU 2- Özet beyan eksiği eşya için para cezası hesaplamalarında hangi vergi oranının esas alınması gerekmektedir?

15.01.2004 tarihli, 2004/2 sayılı Genelgemizde, özet beyan eksikliklerinde uygulanacak ceza miktarlarının, Gümrük Kanununun 237 nci maddesinin 2 nci fıkra hükmü saklı kalmak kaydıyla eksikliğin tespit edilip tutanağın imzalandığı tarihte  yürürlükte bulunan 474 sayılı Gümrük Giriş Tarife  Cetveli Hakkında Kanun eki listelerdeki  Kanuni Vergi Haddi sütununda yer alan oran dikkate alınmak suretiyle hesaplanacağı belirtilmiştir.

Bilindiği üzere, 31.12.2003 tarihli ve 25333 (2 nci mükerrer) sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan, "Tarife Sıra No: 6" sayılı Gümrük Genel Tebliği, 30.12.2004 tarihli, 25686 sayılı (1 nci mükerrer) Resmi Gazete’de yayımlanan 7 Seri Nolu tarife tebliğinin yürürlüğe girdiği 01.01.2005 tarihinden itibaren yürürlükten kaldırılmıştır.

7 Seri Nolu tarife tebliğinin amacı,  474  sayılı Gümrük Giriş Tarife Cetveli Hakkında Kanunun değişik 1 inci maddesi ile Armonize Sistem Nomanklatürü esas alınarak düzenlenen ve  08.12.2004 tarihli ve 2004/8248 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki Gümrük Giriş Tarife Cetveli ile Kombine Nomanklatürdeki değişikliklerin Türk Gümrük Tarife Cetveline aktarılması sonucunda oluşan cetvele istatistiki açılımlar eklenerek 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 15 inci maddesinin 7 nci fıkrası uyarınca hazırlanan ve idari ve kazai uygulamada esas tutulması gereken İstatistik Pozisyonlarına Bölünmüş Türk Gümrük Tarife Cetvelinin uygulamaya konulmasıdır.

Söz konusu tebliğin 3 üncü maddesinde uygulamada, sadece listelerdeki “Pozisyon No”, “Eşyanın Tanımı” ve “Ölçü Birimi” sütunlarının esas alınacağı  hükme bağlandığından, tebliğ eki listelerde yer alan 4. sütundaki kanuni vergi oranının uygulanması mümkün bulunmamaktadır.

474 sayılı Gümrük Giriş Tarife Cetveli Hakkında Kanun gereğince her yıl Bakanlar Kurulu Kararı olarak yayımlanan Tarife Cetveli, 474 sayılı Kanun eki listelerin yerini almakta, bu cetvelde yer alan “474 Vergi Haddi” sütunu da ilgide kayıtlı genelgede geçen Kanuni Vergi Haddini göstermektedir.

Bu nedenle, anılan tebliğde bahsi geçen Kanuni Vergi Haddi sütunu ifadesinden 474 sayılı Kanuna istinaden her yıl Bakanlar Kurulu  Kararı olarak yayımlanan Tarife Cetvelindeki “474 Vergi Haddi” sütununun anlaşılması ve özet beyan eksikliklerinde uygulanacak ceza miktarlarının, eksikliğin tespit edilip tutanağın imzalandığı tarihte yürürlükte  bulunan bu oran dikkate alınmak suretiyle  hesaplanması gerekmektedir.

SORU 3- 4458 sayılı Gümrük Kanununun 241 nci maddesinin tatbikinde işlemin (usulsüzlük cezasına dayanak teşkil eden) yapıldığı tarihteki ceza tutarının mı yoksa ceza kararının alındığı tarihteki ceza tutarının mı uygulanması gerekmektedir?

Bilindiği üzere, 4458 sayılı Gümrük Kanununun 241 nci maddesinin birinci fıkrasında yer alan usulsüzlük cezası miktarı aynı maddenin ikinci fıkrası uyarınca her yıl, bir önceki yıla ilişkin olarak 213 sayılı Vergi Usul Kanunu uyarınca belirlenen yeniden değerleme oranında artırılmaktadır.

Bunun yanında, söz konusu maddenin 3, 4, 5 ve 6 ncı fıkralarında sayılan hallerde usulsüzlük cezaları 1 inci fıkrada belirtilen miktarın katları olarak uygulanmaktadır.

Bu itibarla, usulsüzlüğün yapıldığı tarihteki usulsüzlük cezası miktarının tatbik edilmesi gerekmekte olup ceza kararının sonraki yıllarda alınması halinde alındığı tarihteki ceza tutarının uygulanması mümkün bulunmamaktadır.

SORU 4- Hangi gümrük beyannamelerinde damga vergisi istisnası bulunmaktadır?

02.01.2004 tarihli, 25334 mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 5035 sayılı Bazı Vergi Kanunlarında Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 28 inci maddesi ile 488 sayılı Damga Vergisi Kanununa eklenen EK 2 nci maddede döviz kazandırıcı faaliyetlere ilişkin işlemlerle ilgili olarak düzenlenen kağıtların damga vergisinden müstesna olacağının hüküm altına alındığı, bu maddenin uygulanmasına ilişkin olarak 27.02.2004 tarihli, 25386 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan ve 01.01.2004 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe giren (1) Seri Nolu Döviz Kazandırıcı Faaliyetlerde Damga Vergisi ve Harç Uygulaması Hakkında Tebliğin 3.1. İhracat İşlemleri başlıklı bölümünde ise bu bölümde sayılan işlemler ve bu işlemler sebebiyle düzenlenen kağıtlara (gümrük idarelerine verilen beyannameler dahil) ihracata ilişkin olduğunun tevsik edilmesi kaydıyla işlem yapan kuruluşlarca resen damga vergisi ve harç istisnası tatbik edileceğinin belirtilmiştir.

Bu nedenle, döviz kazandırıcı faaliyetlere ilişkin işlemlerle ilgili olarak düzenlenen kağıtlar ile gümrük idarelerine verilen beyannameler ile özet beyan formlarının ihracata ilişkin olduğunun tevsiki koşulu ile yukarda bahsi geçen tebliğ çerçevesinde damga vergisinden istisna edilmesi mümkün bulunmaktadır.

SORU 5- Özet beyan formlarından damga vergisi tahsil edilmekte midir?

488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 4 üncü maddesinde, bir kağıdın tabi olacağı verginin tayini için o kağıdın mahiyetine bakılacağı ve buna göre tabloda yazılı vergisinin bulunacağı, kağıtların mahiyetlerinin tayininde şekli kanunlarda belirtilmiş olanlarda kanunlardaki adlarına, belirtilmemiş olanlarda üzerlerindeki yazının tazammun ettiği hüküm ve manaya bakılacağı hükmü yer aldığından ve özet beyan formu taşınan mala ilişkin genel bilgileri beyan etmek üzere gümrük idarelerine verilen bir belge olduğundan ve manifesto mahiyetinde bulunduğundan özet beyan formu veya  özet beyan yerine kabul edilen belgelerin (CMR, CIM, CIV vb.) 488 sayılı Damga Vergisi Kanununa ekli (1) sayılı tablonun III-2/f bendine göre 2.800.000 TL maktu damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

Diğer taraftan, gümrük mevzuatı gereği özet beyan yerine kabul edilen belgelerden konşimentolar, 488 sayılı Damga Vergisi Kanununa ekli (1) sayılı tablonun “III-Ticari işlemlerde kullanılan kağıtlar” başlıklı bölümünün 1/c bendinde yer aldığından konşimentoların 3.400.000 TL maktu damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

Bunun yanında, özet beyan formlarının ihracata ilişkin olduğunun tevsiki koşulu ile yukarda 27.02.2004 tarihli, 25386 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan ve 01.01.2004 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe giren (1) Seri Nolu Döviz Kazandırıcı Faaliyetlerde Damga Vergisi ve Harç Uygulaması Hakkında Tebliğ çerçevesinde damga vergisinden istisna edilmesi mümkün bulunmaktadır.

SORU 6- Gümrük idarelerine verilen taahhütnamelerden damga vergisi tahsil edilmekte midir?

31.12.2004 tarihli, 25687 (3.Mükerrer) sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 5281 sayılı Kanunun 7 nci maddesiyle değişik 488 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı tablonun “I- Akitlerle ilgili kağıtlar” başlıklı bölümün A/1 fıkrasında belli parayı ihtiva eden taahhütnamelerin binde 7,5 nispetinde damga vergisine tabi tutulacağının hükme bağlanmıştır. Bu çerçevede belli parayı ihtiva etmeyen taahhütnameler (1) sayılı tabloda yer almadığından damga vergisine tabi tutulmayacaklardır.

Buna göre,

a) 488 sayılı Kanuna ekli (2) sayılı tablonun “I- Resmi işlemlerle ilgili kağıtlar” başlıklı bölümünün C/17 fıkrasında, bir gece konaklamayı kapsayan sürede giriş-çıkış yapan araçlarla ilgili olarak alınan Taşıt Giriş-Çıkış Formu ekindeki taahhütnamelerin damga vergisinden istisna olduğunun hükme bağlanmıştır.

Diğer taraftan, 01.01.2005 tarihinden itibaren belli parayı ihtiva etmeyen taahhütnameler (1) sayılı tabloda  yer almadığından, bir geceyi aşan konaklamaya ilişkin olsa dahi belli parayı ihtiva etmeyen Taşıt Giriş-Çıkış Formu ekindeki taahhütnameler için damga vergisi söz konusu olmayacaktır.

b)  “Konteyner Kayıt ve Takip Formu” ekinde yer alan taahhütnamelerin belli parayı ihtiva etmesi halinde binde 7,5 nispetinde damga vergisine tabi tutulması, belli parayı ihtiva etmemesi halinde ise damga vergisinin aranılmaması gerekmektedir.

Ancak, 488 sayılı Damga Vergisi Kanununun EK-2 nci maddesi hükmü ile bu maddenin uygulamasına ilişkin olarak 27.02.2004 gün ve 25386 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan (1) Seri No.lu Döviz Kazandırıcı Faaliyetlerde Damga Vergisi ve Harç Uygulaması Hakkındaki Tebliğ esasları çerçevesinde ihracat ve döviz kazandırıcı faaliyetlere ait işlemler ve bu işlemlerle ilgili olmak kaydıyla gümrük idarelerince düzenlenen Konteyner Kayıt ve Takip Formuna ait taahhütnamelerin damga vergisinden istisna edilmesi mümkün bulunmaktadır.   

c) Gümrük idarelerine verilen diğer taahhütnameler belli parayı ihtiva etmesi halinde binde 7,5 nispetinde damga vergisine tabi tutulurken belli parayı ihtiva etmeyen taahhütnameler (1) sayılı tabloda yer almadığından bunların damga vergisine tabi tutulmamaları gerekmektedir.

SORU 7- Deniz ve kara sınır kapılarında, kamyonlar için alınan fazla mesai ücretleri kamyon üzerinden mi, çalışılan saat üzerinden mi alınacaktır?

Deniz ve kara sınır kapılarında, kamyonlar için alınan fazla mesai ücretlerinin kamyon üzerinden mi, çalışılan saat üzerinden mi alınacağı işlemlerin yoğunluğuna göre tespit edilecektir. Transit geçiş yapan kamyonlar için, kamyon başına fazla mesai ücreti alınacak, transite ilişkin saat başına fazla mesai ücreti tahsil edilmeyecektir. Yükleme, boşaltma gibi diğer gümrük işlemleri yapan kamyonlar için kamyon başına fazla mesai ücreti alınmayacak, çalışılan saat esasına göre fazla mesai ücreti tahsil edilecektir.

SORU 8- Hafta içi uygulanan fazla mesai saat ücreti ile hafta sonu uygulanan fazla mesai saat ücreti arasında herhangi bir fark var mıdır. Uygulanan fazla çalışma ücretleri ne kadardır?

Hafta içi uygulanan fazla mesai saat ücreti ile hafta sonu uygulanan fazla mesai saat ücreti arasında herhangi bir farklılık yoktur.

Gümrük Yönetmeliğin 01.01.2005 tarihinde yürürlüğe giren değişik 683 üncü maddesine göre; hem hafta sonu hem de hafta içi uygulanacak fazla çalışma ücretleri belirlenmiş olup,

Bu tutarlar, her yıl, bir önceki yıla ilişkin olarak 213 sayılı Vergi Usul Kanunu uyarınca belirlenen yeniden değerleme oranında arttırılır ve bu hesaplamada 1 YTL. sine kadar olan tutarlar dikkate alınmaz.

SORU 9- Gümrük vergileri, bankalara yatırılabilir mi, yatırılabiliyorsa hangi bankalar gümrük vergilerinin tahsiline yetkilidir?

4458 sayılı Gümrük Kanununun 200/2 nci maddesi gereğince gümrük vergileri, yetki verilen bankalar aracılığı ile de tahsil edilebilir. Bu nedenle, fazla mesai ücretleri doğrudan saymanlıklara yatırılabildiği gibi gümrük vergilerinin tahsiline yetkili bankalara da yatırılabilecektir.

Bu hüküm gereğince, mükelleflerin ödemekle yükümlü oldukları ithalattan alınması gereken Gümrük Vergisi, KDV, Toplu Konut Fonu, Telefi Edici Vergi ve İthal Harcı gibi yükümlülüklerinin bankalar aracılığı ile tahsil edilmesi amacı ile Garanti Bankası, Yapı ve Kredi Bankası, Akbank, Halkbankası, Ziraaat Bankası, Denzibank, İşbankası ve Türkiye Ekonomi Bankası, Vakıfbank, Koçbank, Finansbank, Dışbank, Oyakbank, Pamukbank, Anadolubank, Alternatifbank, Tekstilbank, HSBC Bank ve Şekerbank ile protokol imzalanarak söz konusu bankalarca tahsilata başlanılmıştır.

SORU 10- Türk Limanları Yat Kayıt Belgesi nedir ve geçerlilik süresi ne kadardır?

Türk Limanları Yat Kayıt Belgesi, Türk Bayraklı yatlar ile yabancı limanlardan gelen veya Türkiye'de kışlayan yabancı bayraklı yatların vardıkları ilk Türk limanında veya kışlamak üzere kaldıkları son bağlama yerinde yapacakları beyan ve işlemlerde kullanılan belgedir.

9 Seri No.lu Gümrük Genel Tebliği uyarınca, Türk bayraklı yatlar ile yabancı limanlardan gelen ve Türkiye’de kışlayan yabancı limanlardan gelen veya Türkiye’de kışlayan yabancı bayraklı yatların vardıkları ilk Türk limanında veya kışlamak üzere kaldıkları son bağlama yerinde yapacakları beyan ve işlemlerde kullanılacak belge olan Türk Limanları Yat Kayıt Belgesinin geçerlilik süresi 1 yıldır. Ancak yatın kışlamaya bırakılması halinde kışlama süresi boyunca bu belge geçerlidir.

SORU 11- Yabancı bayraklı yatlar Turizm Bakanlığından belgeli yat limanları ile yat çekek yerlerine bırakılmak zorunda mıdır?

9 Seri No.lu Gümrük Genel Tebliği uyarınca, yabancı bayraklı yatlar ancak Turizm Bakanlığından belgeli yat limanları ile yat çekek yerlerine kışlama, bakım ve onarım amacı ile bırakılabilirler. Turizm Bakanlığı’ndan belgeli olmayan şahıs, kurum veya kuruluşlara ait yerlere ve bunların sorumluluğuna bırakılamazlar.

Ancak, Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan alınan 30.12.2003 tarihli, 34680 sayılı yazıda; Bakanlıklardan işletme belgeli olmayan ancak Denizcilik Müsteşarlığınca uygun görülecek belgesiz yat çekek yerlerine 31.12.2005 tarihine kadar süre verilmesinin Bakanlıklarınca uygun görüldüğü belirtilmiş ve bu çerçevede tüm Gümrük ve Muhafaza Başmüdürlüklerimiz 15.01.2004 tarihli, 1366 sayılı yazımız ile talimatlandırılmıştır. 

SORU 12- Yabancı bayraklı yatlar Türkiye’de ne kadar süre ile kalabilir?

2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanununun 29 uncu maddesi uyarınca yabancı bayraklı yatlar bakım, onarım ve kızaklama ve kışlamak amacı ile Türkiye’de iki yıla kadar kalabilir. Bu süre Bakanlar Kurulunun belirleyeceği esaslara göre uzatılabilir.

Yat Turizmi Yönetmeliği’nin 46 ncı maddesine göre; yat limanı veya yat çekek yerlerinde kışlayan en az iki yılda bir sahipleri tarafından kullanılan yatlar ayrıca başka bir izne gerek kalmaksızın beş yıla kadar Türkiye’de kalabilirler. Beş yılın bitiminde bu süreyi uzatmaya Bakanlık yetkilidir.  

SORU 13- Götürü teminat nedir?

Götürü teminata ilişkin usul ve esaslar  24.01.2004 tarihli, 25356 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 30 seri Nolu (Gümrük İşlemleri) Gümrük Genel Tebliği ile belirlenmiştir.

Götürü teminat, BİLGE sistemi çerçevesinde gümrük işlemleri yürütülen gümrük idarelerinde teminat alınması gereken birden fazla işlem için söz konusudur.

Gümrükçe onaylanmış işlem ve kullanımlardan her biri için ayrı ayrı teminat verilmesi yerine, gümrük rejimleri gereğince teminata bağlanması gereken tüm kamu alacaklarını kapsayacak şekilde tek bir götürü teminat verilebilir.

Götürü teminat, 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununun eki (I) sayılı listede yer alan eşyanın ithaliyle ilgili Maliye Bakanlığınca yapılan düzenlemeler saklı kalmak kaydıyla, gümrük işlemlerine ilişkin tüm kamu alacakları için geçerlidir.

Götürü teminat sisteminin uygulandığı durumda, teminat tutarından düşüm yapılmak suretiyle takibat yapılmaz.

SORU 14- Kimler götürü teminat sisteminden faydalanabilir?

Götürü teminat sisteminden, yalnızca A ve B sınıfı Onaylanmış Kişi Statüsüne sahip olan yükümlüler yararlanabilir.

SORU 15- Götürü teminat sistemi için başvuru esnasında hangi belgeler aranır?

Götürü teminat sisteminden yararlanmak isteyen yükümlüler tarafından aşağıda belirtilen belgelerle birlikte Gümrük Müsteşarlığına (Gümrükler Genel Müdürlüğü) müracaat edilir.

a) Gümrük yükümlülüğünü gerektiren veya gerektirebilecek birden fazla işlem için götürü teminat sisteminden yararlanılmak istenildiğini, vergi numarasını ve Onaylanmış Kişi Statü Belgesinin tarih ve numarasını, 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununun eki (I) sayılı listenin (A) cetvelinde yer alan malların ithalatının yapılıp yapılmadığını gösterir dilekçe.

b) Örneği 30 Seri Nolu ekinde bulunan ve bir önceki yılda toplam teminat konusu rejim beyannameleri ile teminat konusu toplam değeri gösterir tablo.

c) götürü teminat olarak kabul edilecek değer (Teminatın teminat mektubu olarak verilmesi durumunda örneği 30 Seri Nolu Tebliğin 2 nolu ekinde bulunan ve Gümrük Yönetmeliğinin 59 numaralı ekine uygun olması gerekmektedir.)

d) 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununun eki (I) sayılı listenin (A) cetvelinde yer alan malların ithalatı yapılıyor ise vergi borcu olmadığını gösterir belge.

SORU 16- Götürü teminat sisteminden faydalandıktan sonra gümrüklere hitaben verilmiş teminat mektuplarının iadesi mümkün mü?

Evet, götürü teminat sisteminden faydalandıktan sonra gümrüklere hitaben verilmiş teminat mektuplarının iadesi mümkündür.

SORU 17- Götürü teminat sisteminden faydalanan firmalar güncellemek için ne zaman başvurmalıdır?

Götürü teminat kapsamında verilen teminat mektubunun düzenlendiği tarih esas alınarak her 1 yıllık süre bitiminden 15 gün önce bir önceki yılda toplam teminat konusu rejim beyannameleri ile teminata bağlanan miktarı gösterir tablonun gönderilmek suretiyle Gümrük Müsteşarlığına (Gümrükler Genel Müdürlüğü) güncelleme başvurusunda bulunulur. Teminatın eksik kalması durumunda teminat tamamlanabileceği gibi yeni bir teminatla da değiştirilebilir.

SORU 18- Neden ihtisas Gümrüğü uyguluyorsunuz bunun amacı ve Kanuni dayanağı nedir?

Gümrük idarelerinin daha disiplinli hale getirilmesi, belli eşyanın gümrük işlemlerinin yapılması yönünde uzmanlaşmaya gidilmesi, özellik arz eden eşyanın bu konuda uzmanlaşmış gümrüklere yönlendirilmesi ve bu konuda gümrük işlemlerinin daha etkin bir şekilde gerçekleştirilmesi Müsteşarlığımızın temel politikasını oluşturmaktadır.

Gümrük Müsteşarlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında 485 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 2 nci maddesinin (d) fıkrasında, gümrük kontrolüne tabi kişi, eşya ve araçların muayene ve kontrolünü yapmak, bu işlemlerin etkin ve süratli yapılmasını sağlayacak tedbirleri almak Müsteşarlığımızın görevleri arasında sayılmıştır.

Diğer taraftan, 4458 sayılı Gümrük Kanununun 10 uncu maddesinde, Gümrük Müsteşarlığının, gümrük mevzuatının doğru olarak uygulanması için gerekli gördüğü bütün önlemleri alacağı hüküm altına alınmıştır.

Bu hüküm doğrultusunda; değişen ekonomik yapı ve gelişen teknolojiye bağlı olarak, yapılan yeni düzenlemelerle ihtisas gümrükleri kurulmaktadır.

Kurulmasının amacı ise, ithal eşyasında aranan zorunlu standartların korunması, tam kıymet tespitiyle vergi kaçakçılığının önlenmesi, belirlenen eşyada ithalatın denetim altına alınması, etkin gümrük denetlemelerinin yoğunlaştırılması, bu çerçevede önemli ithal kalemleri itibariyle, kıymet, tarife, menşe, ve standartlar yönünden etkin bir denetim yapılmasının sağlanmasıdır.

SORU 19- Bir yerden yolcu giriş-çıkışının yapılabilmesi için ne yapılması gerekir?

Ülkemiz sınırları içerisinde bir yerin (kara, hava, deniz ve demiryolu) giriş-çıkışlara açık hudut kapısı olarak ilan edilme yetkisi, 5682 sayılı Pasaport Kanununun 1 inci maddesi uyarınca İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğünün yetkisi dahilinde bulunmaktadır.

Anılan Bakanlıkça ilgili Kurumların (Müsteşarlığımız dahil) olumlu görüşlerinin alınması ve talep edilen yerin 5682 sayılı Pasaport Kanununun 1 inci maddesi uyarınca, giriş-çıkışlara açık hudut kapısı ilan edilmesini müteakip buradan giriş-çıkış işlemlerinin yapılmasına izin verilmektedir.

SORU 20- Gümrük idarelerinin bulunmadığı veya kapatıldığı yerlerde gümrük işlemleri nasıl gerçekleştirilmektedir?

Kapatılan gümrük idarelerinin bulunduğu yerleşim merkezlerinde sınırlı da olsa gümrük hizmetine ihtiyaç duyulması halinde, bu ihtiyacın mobil gümrük ve gümrük muhafaza ekiplerince karşılanması uygun bulunmuş ve bu çerçevede yapılacak işlemler 05.09.2001 tarihli, 2001/21 sayılı Genelge ile belirlenmiştir.

Mezkur Genelge uyarınca, kapatılan gümrük idaresinin iç gümrük olması durumunda ihracat işlemleri, liman gümrüğü olması durumunda ise sadece deniz yoluyla gelen eşyanın ithal ve ihracat işlemleri mobil gümrük ekiplerince yürütülecek bunun için de talep sahibinin istemi, bulunduğu yer mülki idare amirliği, bağlı bulunduğu ihracatçı birlikleri, ticaret ve/veya sanayi odaları gibi kişi ve kurumlar tarafından işlemin yapılmasından 1 gün önce yazılı olarak (faks dahil) ilgili Başmüdürlüğe iletilecek, Başmüdürlükçe de en yakın gümrük idaresinden yeterli sayıda personel tefriki suretiyle gümrük işlemleri ikmal edilecektir.

SORU 21- İthal veya ihraç edilecek gıdaların gümrük işlemleri hangi gümrük müdürlüklerinden gerçekleştirilebilmektedir?

İthal veya ihraç edilecek gıdaların giriş ve çıkış kapılarının tespit ve ilanı Tarım ve Köyişleri Bakanlığının yetkisinde olup, anılan Bakanlıkça düzenlenen tebliğler ile belirlenen gümrük müdürlüklerinden gıda maddelerinin ithal veya ihraç işlemleri gerçekleştirilmektedir.

Nitekim anılan Bakanlıkça 14.12.2001 tarihli, 24613 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2001/34 sayılı, 11.04.2002 tarihli, 24723 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2002/31 sayılı, 31.08.2002 tarihli, 24862 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2002/46 sayılı ve 09.03.2004 tarihli, 25397 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2004/12 sayılı, 26.03.2005 tarihli, 25767 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2005/15 sayılı  Tebliğler ile de yeniden düzenlenen 01.03.2001 tarihli, 24333 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “İthal ve İhraç Edilecek Gıdaların Giriş ve Çıkış Kapılarının Tespit ve İlanına Dair Tebliğ” ile gıda maddelerinin ithal veya ihraç edileceği gümrük kapıları belirlenmiştir.

SORU 22- Serbest bölgelerde bulunan eşya ihtisas gümrüğü uygulamasına tabi bir eşya ise bu eşyanın serbest dolaşıma giriş işlemlerinin de ihtisas gümrüklerinden mi gerçekleştirilmesi gerekmektedir?

Türkiye Gümrük Bölgesi dışında kabul edilen serbest bölgede bulunan ve bu nedenle de ithalat kapsamında yer alan eşyanın ihtisas gümrüğü uygulamasına tabi bir eşya olması halinde bu eşyanın gümrük işlemlerinin de ihtisas gümrük müdürlüklerinden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

SORU 23- Dahilde işleme izin belgesi kapsamında gelen tekstil ürünlerinin serbest dolaşıma giriş işlemleri de ihtisas gümrüklerinden mi gerçekleştirilmektedir?

01.11.2002 tarihli, 24923 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 21 seri nolu Gümrük Genel Tebliği ile değişik 28.09.2001 tarihli, 24537 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 4 seri nolu Gümrük Genel Tebliği uyarınca, Türk Gümrük Tarife Cetvelinin 50-63 üncü fasılları (50-63 dahil) arasında yer alan tekstil ürünlerinin serbest dolaşıma giriş işlemlerinin;Halkalı Tekstil İhtisas, Atatürk Havalimanı, Bursa Tekstil İhtisas, Mersin, İzmir ve Denizli Gümrük Müdürlüklerinden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Söz konusu Tebliğ ile getirilen uygulama; sadece serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutulacak olan tekstil ürünleri için öngörülmüş olup, Dahilde İşleme Rejimi kapsamında geçici ithali yapılacak tekstil ürünlerini kapsamamaktadır. Bir başka ifadeyle, Dahilde İşleme Rejimi kapsamında gelen tekstil ürünlerinin işlemleri için herhangi bir gümrük idaresinin belirlenmesi söz konusu değildir.